ส่วนที่ 1: หลักการทำงานและประเภทของกล้องวิดีโอ
1. หลักการทำงานของกล้องวิดีโอ (How Cameras Work)
- เป้าหมายของกล้อง คือ การเปลี่ยน “แสง” (Light) ให้เป็น “สัญญาณไฟฟ้า” (Electrical Signal)
- Block Diagram พื้นฐานของกล้อง:
- เลนส์ (Lens):
- ทำหน้าที่ “รวมแสง” และ “โฟกัส” แสงจากวัตถุให้ไปตกลงบนแผ่นรับภาพ (Image Sensor)
- ส่วนประกอบที่เกี่ยวข้อง:
- ม่านรับแสง (Iris / Aperture): เป็นรู (ไดอะแฟรม) ที่ปรับขนาดได้ เพื่อควบคุม “ปริมาณแสง” ที่จะผ่านเลนส์ (คล้ายรูม่านตา)
- การซูม (Zoom): การเปลี่ยนทางยาวโฟกัสของเลนส์ เพื่อดึงภาพวัตถุให้เข้ามาใกล้ (Optical Zoom) หรือขยายภาพแบบดิจิทัล (Digital Zoom)
- การโฟกัส (Focus): การปรับระยะเลนส์เพื่อให้ภาพคมชัดที่สุด
- อุปกรณ์รับภาพ (Image Sensor): *
- นี่คือ “หัวใจ” ของกล้อง ทำหน้าที่เปลี่ยนแสง (โฟตอน) ให้เป็นประจุไฟฟ้า (อิเล็กตรอน)
- ในแต่ละพิกเซล จะมี ฟิลเตอร์สี (Color Filter Array – CFA) หรือที่เรียกว่า “Bayer Filter” ติดอยู่ เพื่อกรองให้แต่ละพิกเซลรับแสงได้เพียง 1 ใน 3 แม่สี (R, G, B) เท่านั้น
- ประเภทของเซนเซอร์ (สำคัญ):
- CCD (Charge-Coupled Device):
- เป็นเทคโนโลยีดั้งเดิม
- หลักการ: เมื่อแสงกระทบพิกเซล จะเกิดประจุไฟฟ้า ประจุเหล่านี้จะถูก “ส่งต่อ” (Coupled) กันเป็นแถวๆ เหมือน “ขบวนถังน้ำ” (Bucket Brigade) ไปยังจุดอ่านค่าเพียงจุดเดียว
- ข้อดี: คุณภาพสูง, สัญญาณรบกวน (Noise) ต่ำในสภาพแสงน้อย
- ข้อเสีย: ช้า, กินไฟมาก, กระบวนการผลิตแพง
- CMOS (Complementary Metal-Oxide-Semiconductor):
- เป็นเทคโนโลยีปัจจุบัน (ที่ใช้ในมือถือ, DSLR, Mirrorless, กล้องวงจรปิดส่วนใหญ่)
- หลักการ: แต่ละพิกเซลมี “วงจรขยายสัญญาณและแปลงค่า” (Amplifier/Converter) เป็นของตัวเอง สามารถอ่านค่าจากพิกเซลใดก็ได้โดยตรง ไม่ต้องรอส่งต่อ
- ข้อดี: เร็วมาก (รองรับเฟรมเรทสูง), ประหยัดไฟ, ผลิตง่ายราคาถูก
- ข้อเสีย: (ในอดีต) มี Noise มากกว่า แต่ปัจจุบันพัฒนาจนเทียบเท่าหรือดีกว่า CCD แล้ว
- CCD (Charge-Coupled Device):
- วงจรประมวลผลสัญญาณภาพ (Image Signal Processor – ISP):
- เปรียบเสมือน “สมอง” ของกล้อง รับข้อมูลดิบ (RAW) ที่ยังเป็นลายตารางหมากรุก (Bayer Pattern) มาจากเซนเซอร์
- หน้าที่หลักของ ISP:
- Demosaicing (การประมาณค่าสี): “เดา” หรือ “คำนวณ” (Interpolate) สีที่ขาดหายไปในแต่ละพิกเซล (เช่น พิกเซลที่รับแค่สีแดง ISP ต้องคำนวณค่าสีเขียวและน้ำเงินจากพิกเซลข้างเคียง) เพื่อให้ได้ภาพสีที่สมบูรณ์
- การชดเชยแสงขาว (White Balance – WB): ปรับแก้สีของภาพให้ถูกต้องตามสภาพแสง (เช่น แสงแดดจะอมฟ้า, แสงไฟหลอดไส้จะอมส้ม) เพื่อให้ “สีขาว” ที่เราเห็นในกล้อง เป็นสีขาวจริงๆ
- การลดสัญญาณรบกวน (Noise Reduction)
- การบีบอัดข้อมูล (Compression): แปลงสัญญาณภาพเป็นรูปแบบมาตรฐาน (เช่น H.264) และส่งออกไปยังช่องสัญญาณ (Output)
- เลนส์ (Lens):
2. ประเภทของกล้องวิดีโอ
- Camcorder (กล้องวิดีโอพกพา): กล้องที่รวมทุกอย่างไว้ในตัวเดียว (เลนส์, ตัวกล้อง, ที่บันทึก) เน้นการถือถ่าย (Handheld)
- DSLR / Mirrorless: กล้องที่เน้นถ่ายภาพนิ่ง แต่ปัจจุบันมีความสามารถสูงมากในการถ่ายวิดีโอ สามารถเปลี่ยนเลนส์ได้
- Action Camera (เช่น GoPro): กล้องขนาดเล็ก ทนทาน เน้นมุมกว้าง สำหรับกิจกรรมผาดโผน
- Broadcast/ENG Camera: กล้องระดับมืออาชีพขนาดใหญ่ ที่ใช้ในสถานีโทรทัศน์
- CCTV Camera (กล้องวงจรปิด): (เชื่อมโยงกับเนื้อหาอนาคต) กล้องที่ออกแบบมาเพื่อการรักษาความปลอดภัย (เช่น ทรงโดม, ทรงกระบอก)
- Webcam: กล้องขนาดเล็กที่เชื่อมต่อกับคอมพิวเตอร์
3. การตั้งค่าพื้นฐานของกล้อง (เชื่อมโยงสู่ภาคปฏิบัติ)
- Focus (AF/MF): AF (Auto Focus) กล้องหาความชัดให้เอง / MF (Manual Focus) ผู้ใช้หมุนปรับเอง
- White Balance (WB): การตั้งค่าสมดุลแสงขาว
- AWB (Auto): อัตโนมัติ (กล้องคิดเอง)
- Daylight (กลางแจ้ง ☀️): สำหรับถ่ายกลางแดด
- Tungsten (หลอดไส้ 💡): สำหรับถ่ายใต้แสงไฟสีส้ม
- Fluorescent (หลอดฟลูออเรสเซนต์): สำหรับถ่ายใต้แสงไฟนีออน
- Manual/Custom: การ “ตั้งค่าเอง” โดยการส่องกล้องไปที่วัตถุสีขาว เพื่อให้กล้อง “จำ” ค่าสีขาวที่ถูกต้อง
- Zoom (Optical / Digital):
- Optical Zoom: การซูมโดยใช้ “ชิ้นเลนส์” คุณภาพคงที่ ไม่เสียความละเอียด
- Digital Zoom: การซูมโดยใช้ “ซอฟต์แวร์” ขยายภาพ (เหมือนการ Crop ภาพแล้วขยาย) ทำให้ความละเอียดลดลง (ภาพแตก)
อ้างอิง
PhotoVIS – Photography for Visual Communication Design
part-2-1-function-and-part-of-camera-only-ver2-15july2561.pdf
https://photovis.wordpress.com/wp-content/uploads/2018/07/2-2-4-view-finder-ver1.pdf
